باغ قلهک (سفارت انگلستان)

از خیابان دولت که به سمت پل صدر پیش می روی، دیواری با آجرهای قرمز رنگ پدیدار می شود که مربوط به باغ بزرگی به نام باغ قلهک یا سفارت انگلستان است.

باغ قلهک باغی 17هکتاری و سرسبز پر از درختان بید مجنون، نارون، چنار و انواع گل های زینتی در روستای قلهک بود که شاهان قاجار آن را از آن خود می دانستند و از یکی از 7 رشته قنات پر آب شمیران آبیاری می شد. این قنات از وسط باغ می گذشت و این باغ بزرگ را تبدیل به بهشتی سرسبز کرده بود.

در زمان محمد شاه قاجار این باغ به مبلغ 30 تومان یا 15 لیره انگلیسی به سفرای انگلیس به عنوان خانه ای ییلاقی برای گذراندن تابستان گرم تهران در ایران اجاره داده شد که سخاوت ملکوکانه برای خوش خدمتی به استعمار پیر از اجاره بهای آن چشم پوشی کرد و رفته رفته انگلیس ها باغ را بدون پرداخت پشیزی صاحب شدند و کلا اختیار روستای قلهک را در دست گرفته و کدخدا برای آن تعیین کردند.

انگلیس ها در باغ استخری بنا کردند و با آب قنات آن را پر کردند و همچنین عمارت های مختلفی در جای جای باغ ساختند و امکانات تفریحی ورزشی به آن افزودند. عمارتی در ضلع شمالی باغ ساختند و آن را «انجمن ایران شناسی ایران و بریتانیا» نامیدند. در جوار این ساختمان مدارسی نیز بنا شد که محل تحصیل کودکان تبعات فرانسه و آلمان به زبان مادریشان است.

در ضلع جنوبی باغ که مماس بر خیابان شهید کلاهدوز است قبرستانی به وسعت 3000 مترمربع به صورت چمن کاری شده برای خود درست کردند و بنایی با گنبدی فیروزه ای برای احترام به اموات خود در آن ساختند. آن ها 500 نفر از کشته شدنگانشان را که جان خود را درجنگ های جهانی اول و دوم از دست داده بودند یا از اقوام انگلیس های دیپلمات ساکن ایران بودند را در آن به خاک سپردند و بر روی مزار آن ها سنگ قبرهای صلیبی قرار دادند. 8 کتیبه به قرینه هم در سر تا سر این گورستان وجود دارد که نام 4000 تن از سربازان انگلیسی مفقود الاثر در جنگ های جهانی اول و دوم در آن ها به چشم می خورد. هر ساله در اواخر فروردین و آبان ماه به دعوت سفارت انگلیس سران 20 کشور برای بزرگداشت این کشته شدگان در این محل حضور بهم می رسانند.

مالکیت باغ قلهک
ایران هرگزنتوانست دعوی مالکیت این باغ را داشته باشد و تنها سند مالکیت این باغ نامه ای است که سفیر انگلیس برای تشکر از واگذاری این باغ به سفارت انگلیس در سال 1278 نوشته است که به ادعای نصرالله حدادی پژوهشگر معاصر این نامه جعلی است. در مجلس شورای اسلامی نیز طرحی دو فوریتی برای تعیین مالکیت این باغ صورت گرفت که هنوز بر سر استرداد آن به دولت ایران بحث و گفتگوهایی وجود دارد و نامه مربوطه هم که از موزه ملی به مجلس داده شده بود به سرقت رفت.

اتفاقات تاریخی باغ قلهک
در دوران جنگ جهانی اول سیاستهای روسیه و انگلیس در خلاف جهت هم بود و لیاخوف روسی دستور داد تا مجلس شورای ملی ایران را به توپ ببندند. آیت الله بهبهانی در خاطراتش خاطر نشان می کند که 14 هزار نفر از روحانیون، کسبه، بازاریان و آزادی خواهان در این باغ تحصن کردند و از انگلیس خواستند تا به آن ها امان بدهد و در مقابل روسیه از آن ها دفاع کند. انگلیس هم بساط پذیرایی از تحصن کنندگان را فراهم آورد و با روسیه وارد مذاکره شد و از این تاریخ به بعد شاه ایران با شور و تائید این دو کشور انتخاب می شد. برکناری محمدعلی شاه قاجار و جانشینی احمد شاه قاجار نیز از تصمیمات این دو حکومت است.

ثبت ملی
این اثر در 01/07/1383 با شماره 10405 به ثبت ملی رسید.

دسترسی
وسیله نقلیه: از خیابان شریعتی باید وارد خیابان شهید کلاهدوز شده، دیوارهای آجری باغ تا پل صدر ادامه دارد. تا رسیدن به درب باغ که شماره پلاک آن 493 است برانید.
اتوبوس: با خطوط اتوبوسرانی شماره های 387 (میدان قدس-میدان رسالت) و 303 (قدس-پیچ شمیران) می توانید در ایستگاه پل صدر پیاده شوید و با کمی پیاده روی خودتان را به باغ سفارت در خیابان شهید کلاهدوز (دولت) برسانید.
مترو: با استفاده از خط یک مترو نیز می توانید در ایستگاه متروی صدر از قطار پیاده شوید باغ قلهک در جنوب این ایستگاه قرار دارد.

◉ آدرس: تهران، خیابان شریعتی، محله قلهک ، حد فاصل خیابان دولت و پل صدر، پلاک ۴۹۳

.
منابع:
گوگل مپ | https://www.google.com/maps
ویکی پدیا فارسی | https://fa.wikipedia.org
توریستگاه | https://www.touristgah.com
سیری در ایران | https://seeiran.ir

اِکسپــو

نمایشگاه آنلاین تجاری ویژه برندها و مشاغل اصناف گوناگون

پردیس سینمایی

تماشای آنلاین هزاران فیلم سینمایی، انیمیشن، مستند

پــلازا

مجموعه‌ای آنلاین با موضوعات فرهنگی، علمی، ادبی، سرگرمی

بــــازار

بازار آنلاین کسب‌وکارهای گوناگون و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات

گــالـری

گالری آنلاین آثار هنری و صنایع دستی هنرمندان ایران

سنتــر مــال

مرکز خرید آنلاین با مجموعه‌ای از کالاها و خدمات گوناگون

اخبـار و رویداد

جدیدترین رویدادهای خبری تهران و ایران

تهـران‌گـردی

راهنمای جامع و معرفی جاذبه‌های گردشگری تهران و شمیرانات

ژورنـال‌ و دانشنامه

مجلات آنلاین با موضوعات مختلف و بخش‌های گوناگون

شهـر کودکـان

مجموعه‌‌ای جامع فرهنگی، سرگرمی، ادبی ویژه کودکان و نوجوانان

error: Alert: Content selection is disabled!!