خانه موتمن الاطبا با صد و سی سال قدمت، اولین خانه سه طبقه ساخته شده در تهران است که متعلق به میرزا زین العابدین دنبلی ضرابی معروف به موتمن الاطبا اولین فارغ التحصیل مدرسه دارالفنون می باشد. وی یکی از حاذق ترین پزشکان در دربار ناصرالدین شاه بود که از کالج آمریکایی ها (دبیرستان البرز فعلی) فارغ التحصیل شده بود. او به ادبیات و فردوسی علاقه بسیاری داشت وی در دبیرستان های رازی، البرز، ایران تهران و دارالفنون به تدریس ادبیات پرداخت و شاگردان زیادی مانند بهرام بیضایی، خسرو سینایی، محمدعلی سپانلو، دکترمحمد شفیعی کدکنی و بسیاری دیگر را تربیت کرد.

نکته جالب توجه اینجاست که وقتی ناصرالدین شاه متوجه شد خانه سه طبقه ای در تهران وجود دارد شخصا از این خانه بازدید کرد و دستور داد که کوچه ای که این خانه در آن بنا شده بود را به نام موتمن الاطبا نامگذاری کنند. این خانه لوکیشن خانه پدری فرهاد در سریال شهرزاد و لوکیش فیلم خانه پدری به کارگردانی کیانوش عیاری است.

مساحت این خانه 800 متر بوده است که الان 600 متر از آن باقی مانده است. این خانه در سال 1261 هجری خورشیدی توسط مهندس عبدالغفار بنا شد و مانند همه خانه های قجری دارای یک حیاط بزرگ با دو حوض کوچک گرد آبی رنگ یکی در نزدیکی درب ورودی و دیگری در نزدیکی عمارت خانه می باشد. یک حوض بزرگ مستطیل شکل هم در حیاط پشتی خانه وجود دارد. در باغچه این خانه درخت صد ساله ای وجود دارد که بر جذابیت آن افزوده است. این خانه دارای یک زیرزمین و سرداب و دو طبقه است که طبقه اول با دو دستگاه پله از کف حیاط ساخته شده است و در آن ایوانی وجود دارد که ستون های برافراشته گچبری شده زیبا روی آن قرار دارد. طبقه دوم نیز دقیقا مانند طبقه اول می باشد.

دربها و پنجره های بیرونی خانه در زیرزمین و طبقه اول را در مرمت به رنگ آبی در آورده اند که حال و هوای دل انگیزی به خانه داده است. دربهای طبقه دوم به رنگ قهوه ای عسلی هستند. نرده های چوبی قدیمی ایوان ها هم بسیار زیبا و چشم نواز می باشند. البته بخش زیادی از حیاط خانه تخریب شده است. در گذشته یک حمام عمومی نیز در این خانه وجود داشته است که اینک دیگر اثری از آن نیست.

زندگینامه زین العابدین موتمن الاطبا
زین العابدین موتمن الطبا در سال 1293 هجری شمسی در محله پامنار تهران دیده به جهان گشود و پدرش مستوفی محمدشاه قاجار بود. وی به کمک معلمان خصوصیش دوران ابتدایی را پشت سر گذاشت و سپس به دلیل علاقه زیادی که به علم پزشکی داشت وارد مدرسه دارالفنون شد. سپس وارد کالج آمریکایی ها شد و تحصیلات پزشکیش را کامل کرد و در جراحی سنگ مثانه تبحر زیادی یافت. او در سن شانزده سالگی اولین رمان ایران را به نام «آشیانه عقاب» را در ده جلد در مورد زندگی حسن صباح نوشت. وی بعد از مرگ ناصرالدین شاه به طبابت عموم پرداخت و به دلیل چشم درد نتوانست به کار خود ادامه دهد و به این دلیل از کار کناره گیری کرد و راهی فرنگ شد. مظفرالدین شاه برای قدردانی از زحمات وی مبلغ 500 تومان و یک عصای مرصع به همان قیمت به وی داد. وی در نهایت در سن 91 سالگی دار فانی را وداع گفت و وصیت کرد که کتابخانه اش را به کتابخانه آرامگاه صائب در اصفهان اهدا کنند و اگر آرامگاه صائب دارای کتبخانه نبود آن را به کتابخانه معتبری ببخشند. او علاوه بر فردوسی عاشق اشعار صائب بود و در برابر ملک اشعرای بهار ایستاد و به وی ثابت کرد که در زمان صفویه زبان و ادب فارسی با وجود صائب رو به افول نرفته است و نمره 10 را از وی دریافت نمود.

ثبت ملی
این اثر در تاریخ 1379 با شماره 3104 به ثبت ملی رسیده است.

دسترسی خانه موتمن الاطبا
وسیله نقلیه شخصی: خانه موتمن الاطبا در چهارراه سرچشمه به سمت میدان امام خمینی، خیابان پامنار، روبروی مسجد آیت الله کاشانی، کوچه موتمن الاطبا، پلاک 13 واقع شده است.
مترو: سرراست ترین ایستگاه مترو به خانه موتمن الاطبا متروی امام خمینی در خط 2 مترو می باشد که فقط 700 متر با این خانه فاصله دارد. می توانید وارد خیابان امیرکبیر شوید مستقیم بروید تا به پامنار برسید. پامنار را مستقیم بروید تا به مسجد ایت الله کاشانی برسید. کوچه موتمن الاطبا روبه روی مسجد می باشد. خانه موتمن الطبا در پلاک 13 واقع شده است.

◉ آدرس: تهران، چهارراه سرچشمه به سمت میدان امام خمینی، خیابان پامنار، روبروی مسجد ایت الله کاشانی، کوچه موتمن الاطبا، پلاک 13

.
منابع:
گوگل مپ | https://www.google.com/maps
ویکی پدیا فارسی | https://fa.wikipedia.org
توریستگاه | https://www.touristgah.com
سیری در ایران | https://seeiran.ir