محله ازگل تهران در منطقه یک شهرداری تهران قرار دارد. ازگل تهران در قسمت شمال شرقی تهران واقع است و به دلیل مجاورت با رشته کوه‌های البرز دارای آب و هوای بسیار خوبی برای زندگی است. این محله زمستان سردی را نسبت به سایر محله‌های تهران دارد. شهرک شهید محلاتی و محله اراج و سوهانک هم در مجاورت ازگل قرار دارند. محله ازگل از شمال با بلوار مژدی، خیابان نخل، بزرگراه ارتش، بلوار شاهد و بلوار قائم، از جنوب با بزرگراه بابایی، از غرب با بزرگراه امام علی و از شرق با اراضی دانشگاه عالی دفاع ملی محدود شده و با محله‌های لویزان، محله مینی سیتی، محله حسین آباد، محله قاسم آباد، محله شهید محلاتی، محله شهرک نفت، محله سوهانک، محله دارآباد، محله اراج، محله کوی نوبنیاد و محله گل‌ها مجاورت دارد.

.

تاریخچه ازگل

ازگل تهران از مناطق بسیار قدیمی تهران است. تاریخچه ازگل تحت تأثیر دو منطقه قدیمی تهران قرار داشت. این مناطق دارآباد و لویزان بودند. ازگل در میان این دو منطقه قرار داشت و می‌توانست همتای ایندو منطقه سابقه سکونت و زندگی را در خود داشته باشد. ازگل از رودخانه دارآباد سیراب می‌شد و هر کجای تهران که دارای رود دره و آب بود محور سکونت بودند. مناطقی مانند کن تهران، تجریش، درکه، دربند و فرحزاد نیز از جمله چنین مناطقی در تهران هستند. دارآباد نیز به مانند همتایان خود سابقه‌ای بسیار قدیمی در سکونت داشته و از مناطق قدیمی تهران به حساب می‌آید. ازگل ظاهراً دارای رودخانه‌ای کوچکتر به نام رودخانه اوزون گل بود که برخی معتقدند دلیل نامگذاری این منطقه به نام ازگل وجود این رودخانه بود. شغل ساکنین ازگل در آن زمان کشاورزی بود و این منطقه باغات و اراضی بسیار زیادی را برای کشاورزی داشته و دامداری نیز در کنار کشاورزی بخش مهمی از زندگی ساکنین ازگل را تأمین می‌کرد.

در زمان ناصرالدین شاه بود که ازگل شاهد یکی از بزرگترین رویداد‌های تاریخی خود بود که نام ازگل را از منطقه‌ای در تهران به دربار قاجار کشید. این رویداد سفر ناصرالدین شاه به منطقه ازگل بود. ازگل در دوره قاجار یکی از مناطق خوش آب‌وهوای منطقه شمیران بود. هر زمان که ناصرالدین شاه در هوای گرم تابستان قصد عزیمت به منطقه شمیران و شمال را داشت، در این منطقه خوش آب و هوا اطراق می‌کرد. حتی گاه، در تابستان که هوا رو به گرمی می‌رفت ناصرالدین شاه، همراه با سپاهیان خود، برای فرار از گرما به سوی شمال می‌رفت. جالب این جا است که بدانید ازگل از همان دوره قاجار و پهلوی تا همین امروز از جمله مناطق نظامی تهران بود.

ازگل در آن زمان به دلیل آب و هوای خنک خود، محل تفریح و‌ییلاق تهرانی‌ها بود و به همین دلیل ناصرالدین شاه نیز به این منطقه رفت و آمد داشت. ناصرالدین شاه در این سفر با دختر یکی از مالکین ازگل که باغبان باشی تجریش بود، برخورد کرده و آن را به عنوان یکی از سوگلی‌های خود، به دربار می‌برد. خانم باشی، سوگلی جدید ناصرالدین شاه بود. خانم‌باشی با اخلاق و خاص خود ناصرالدین شاه را مجذوب خود کرده و به یکی از سوگلی‌های محبوب دربار ناصرالدین شاه تبدیل می‌شود. به واسطه حضور خانم باشی است که ازگل در نظر ناصرالدین شاه جلوه می‌کند و از همین رو شاه قاجار توجه ویژه‌ای به این آبادی داشت. به دلیل زیبایی و محبوبیت او در دربار، ناصرالدین شاه ۴ دانگ از ملک ازگل را به نام او می‌زند و خانم باشی مالک بخش زیادی از اراضی ازگل می‌شود.

در ازگل ۳ خاندان اصلی زندگی می‌کردند. خانواده‌های ازگلی، رنجبریان و طلوعی، از قدیمی‌ترین ساکنان ازگل هستند. این ۳ طایفه مانند بسیاری از خانواده‌های دیگر از شمال و مازندران به تهران آمدند و در روستا‌های شمیران و شمال تهران ساکن شدند. به خصوص در شرق شمیران بود که بخش مهمی از آبادی‌های آن از زمان قاجار به بعد توسط مهاجرین مازندرانی ساخته شده و یا توسعه یافت و از گل نیز یکی از این مناطق بود. خاندان ازگلی‌ها که از طایفه اصلی این آبادی بودند، دقیقاً بعد از سکونت در این منطقه، نام خانوادگی خود را از اسم این آبادی برداشته و خاندانی جدید در تهران به نام خاندان ازگلی شکل گرفت.

ازگل در دهه‌های ۵۰ به بعد بود که رشد و توسعه شهرنشینی خود را آغاز کرد. این روند تا دهه ۷۰ کند پیش رفت، اما در دهه هفتاد توسعه ازگل رشد کرده و این منطقه نیز به مانند محله‌های دیگر تهران تبدیل به محله‌ای مستقل شد.

.

دلیل نامگذاری ازگل

نام ازگل تهران در اسناد متفاوت با تاریخچه‌های متفاوتی ذکر شده است و دلایل مختلفی را برای نامگذاری این منطقه عنوان کرده‌اند. برخی از این اسناد بر روایت‌های تاریخی و برخی دیگر بر جغرافیای ازگل تأکید کرده‌اند. در تمام این روایت‌ها نشانه‌های بسیاری بر قدمت تاریخی منطقه ازگل را می‌توان دید.

• رودخانه ازگل
  دلیل اول نامگذاری ازگل را ریشه در رودخانه مشهور ازگل می‌دانند. برخی معتقدند در گذشته از این منطقه رودخانه‌ای به نام ازون گل عبور می‌کرد و نام رودخانه ازون گل بعد‌ها تبدیل به ازگل شده و نام این منطقه از روی نام این رودخانه گرفته شد.
• میوه ازگیل
  برخی دیگر اعتقاد دارند که نام ازگل از درخت ازگیل به وجود آمده است. استناد این دسته آن است در این منطقه‌ییلاقی درختان ازگیل زیادی وجود داشته که نام این منطقه از روی این درخت به وجود آمده بود. این استدلال شباهت بسیار زیادی به نامگذاری منطقه لویزان و وجود درخت لوزان یا بادام در این منطقه دارد.
• آواز بلبل
  برخی دیگر نام ازگل را برگرفته از بلبل و وجود این پرنده زیبا در ازگل می‌دانند. این منطقه به دلیل آب و هوای خوب خود، به احتمال زیاد محل زندگی بلبل بوده است و این اسم در گذر زمان تبدیل به ازگل شده است.

اما باید در نظر داشت که تمام این استدلال‌ها، تنها می‌تواند گمانه زنی درباره دلایل نامگذاری ازگل باشد، چرا که رودخانه ازون گل امروز قابل مشاهده نیست و بعید به نظر می‌رسد که نم‌هایی مانند بلبل و ازگیل تبدیل به ازگل شده باشند و اتفاقاً این پراکندگی در استدلال‌ها، این گمانه را تقویت کرده که ریشه نام ازگل از تاریخ‌هایی بسیار قدیمی‌تری گرفته شده اشد که امروزه کمتر از آن منابع در دسترس ما است. بنابراین، وجه تسمیه ازگل و یافتن دلال این نامگذاری بسیار سخت است.

.

دسترسی محله ازگل

ازگل از بهترین مناطق شرق تهران از نظر دسترسی است. ازگل از سه طرف با سه بزرگراه ارتش، بزرگراه بابایی و بزرگراه امام علی مجاورت دارد و به همین دلیل از طریق سه بزرگراه اصلی در شرق تهران قابل دسترسی است.

حمل و نقل عمومی
از نظر حمل و نقل عمومی نیز می‌توان ازگل را از جمله مناطق خوب شرق تهران دانست. خطوط حمل و نقل بسیار زیادی از این منطقه عبور می‌کنند.

1. خط ۲۱۳ میدان رسالت به شهرک شهید محلاتی و از شمال در بلوار ارتش و غرب در بزرگراه امام علی
2. خط ۳۰۱ پایانه شهید حقانی به انتهای بلوار ارتش
3. خط ۱۰۹ اتوبوس‌های تندرو از مبدا پایانه لاله به متروی جوانمرد قصاب
4. خط ۲۱۶ شهرک شهید محلاتی به پایانه علم و صنعت
5. خط ۳۰۰ شهرک قائم به پایانه تجریش
6. خط ۱۰۶ پایانه لاله به پایانه شهید افشار (پارک وی)
7. خط ۲۱۵ سوهانک به سه راه ضرابخانه (تقاطع خیابان شریعتی و پاسداران)
8. خط ۳۸۷ میدان رسالت به میدان قدس (فقط در مسیر رفت)
9. خط ۲۱۷ شهرک صدف به متروی قیطریه (بلوار صبا)

مترو ازگل
نزدیکترین‌ایستگاه مترو به ازگل را می‌توان‌ایستگاه متروی شهید محلاتی مربوط به خط ۳ مترو (شهرک قائم – آزادگان) در ضلع شمال شرقی این محله دانست.

.

امکانات محله ازگل

مراکز خرید ازگل
محله ازگل دارای سه مرکز خرید به نام‌های مرکز خرید الماس در ابتدای بلوار نیروی زمینی، مرکز خرید گلچین در خیابان گلچین، مرکز خرید البرز در خیابان اردستانی است. همچنین این محله به بسیاری از مراکز خرید تهران در مناطقی مانند نیاوران و فرمانیه دسترسی دارد. همچنین ساکنان این محله برای خرید مایحتاج روزانه خود می‌توانند از میدان میوه و تره‌بار و بازار روز محله ازگل استفاده کنند.
محله ازگل ۱۲ بوستان و ۱۳ رستوران را در خود جای داده که این مکان‌ها محل مناسبی برای تجمع‌های خانوادگی و جوانان به حساب می‌آیند.

مراکز تفریحی ازگل
از مراکز تفریحی ازگل می‌توان به یک سالن سینما در خیابان علیدوست اشاره کرد که این سینما نیاز ساکنان ازگل را برای دیدن فیلم‌های روز روی پرده سینما برطرف کرده است. مجموعه ورزشی شهید قرنی، ورزشگاه شهدای ازگل و زمین چمن فوتبال نیز برای وقت گذرانی و ورزش اهالی محله مکان‌های مناسبی هستند. همچنین محله ازگل ۱۲ بوستان و پارک و ۱۳ رستوران خوب را در خود جای داده است که این مکان‌ها محل‌های مناسبی برای تجمع‌های خانوادگی و جوانان به حساب می‌آیند.

مراکز نظامی ازگل
محله ازگل دارای مراکز نظامی زیادی است. سرنوشت محله ازگل از زمان قدیم تا به امروز با فعالیت‌های نظامی گره خورده است و به همین دلیل است که سرتاسر این محله را مراکز نظامی بسیار زیاد و شناخته شده‌ای در بر گرفته است. از جمله این مراکز می‌توان به پادگان هوانیروز ارتش، هیئت معارف جنگ شهید صیاد شیرازی، سوله آبی ایثارگران نیروی زمینی ارتش، ستاد نیروی زمینی ارتش و مدیریت وظیفه عمومی نزاجا اشاره کرد.

دانشگاه‌های ازگل
ازگل با وجود دور بودن از مناطق مرکزی تهران، دانشگاه‌های زیادی را در خود جای داده است. از مراکز آموزشی موجود در ازگل می‌توان به موارد زیر بسنده کرد:
مرکز آموزش‌های علمی کاربردی فارابی
دانشگاه علوم و فنون فارابی
حوزه علمیه امام خمینی (ره)
دانشگاه شهید صیاد شیرازی
دانشگاه امام باقر
دانشگاه آزاد اسلامی سما واحد ازگل

مناسب‌سازی اماکن عمومی برای نابینایان
یکی از مهم‌ترین اقدامات در این محله، توجه شهرداری تهران به مناسب‌سازی اماکن عمومی برای نابینایان و توان‌یابان است. در این محله سه مکان عمومی شامل‌ایستگاه مترو محلاتی، فروشگاه شهروند در خیابان نیروی زمینی و بازار میوه و تره‌بار در خیابان باغ سبز شمیران، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که توان‌یابان و نابینایان می‌توانند به راحتی از این اماکن استفاده کنند.

مکان‌های تخلیه اضطراری
در ازگل سه مکان برای تخلیه اضطراری و تجمع در زمان بحران پیش‌بینی شده است. از جمله این مکان‌ها می‌توان به دبیرستان سما در خیابان نوبهار، پارک ازگل در خیابان هاشمی ازگلی، دبیرستان تقوی‌نیا در خیابان مرتضوی و میدان میوه و تره‌بار ازگل اشاره کرد.

بیمارستان‌های ازگل
در درون محله ازگل هیچ بیمارستانی وجود ندارد و ساکنان محله می‌توانند با استفاده از وسایل نقلیه عمومی، خود را به بیمارستان‌های نیکان و بیمارستان اراج برسانند که باید گفت، این بیمارستان‌ها از بهترین مراکز درمانی شرق تهران هستند. البته در این محله دو درمانگاه سیدالشهدا در خیابان تهرانی و درمانگاه ازگل در خیابان شهید صدرنژاد وجود دارد که اهالی ازگل برای کار‌های درمانی و سرپایی خود می‌توانند به این مراکز درمانی مراجعه کنند.

.

خیابان‌های مهم ازگل

خیابان ازگل
نقطه شروع زندگی شهرنشینی در ازگل، اطراف خیابان ازگل بوده است. رودخانه دارآباد در مسیر این خیابان، جاری می‌شد. به همین دلیل، خیابان ازگل از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین خیابان‌های محله ازگل محسوب می‌شود.

خیابان نوبهار ازگل
یکی دیگر از خیابان‌های مهم محله ازگل، خیابان نوبهار نام دارد. نکته قابل توجه درباره این خیابان این است که باغ‌ها سرتاسر این خیابان را پوشانده‌اند و خانه خانم‌باشی همسر ناصرالدین‌شاه زمانی در همین خیابان بوده است. از دیگر مراکز مهمی که در این خیابان وجود دارد، می‌توان به حوزه علمیه امام خمینی (ره) اشاره کرد.
خیابان نیروی زمینی
خیابان گلستان
خیابان گلچین
خیابان گلزار

.

قیمت خانه در ازگل

قیمت خانه‌ها در ازگل نسبت به محله‌های مرکز و جنوب تهران بالاتر است. دلیل این امر نیز قرارگیری محله ازگل در شمال تهران است. البته باید اذعان داشت که قیمت خانه در این محله نسبت به محله‌های اعیان نشین در شرق تهران، قیمت مناسب‌تری دارد که دلیل آن احتمالاً وجود برخی نقاط ضعف منطقه است. این محله به دلیل ادغام سنت و مدرنیته در بافت شهرسازی خود، طرفداران هر سلیقه‌ای را به خود جذب کرده است و به همین دلیل است که هم آسمان‌خراش‌های مدرن و هم خانه‌های قدیمی و لوکس ویلایی در این محله برای خرید پیدا می‌شود.