محله باغ آذری تهران یکی از محله‌های قدیمی منطقه ۱۶ تهران است. محله باغ آذری را با بوستان بعثت، پایانه اتوبوسرانی جنوب یا ترمینال جنوب، بوستان میثاق و دروازه غار مشهور آن می‌شناسند. محله باغ آذری تهران از جمله محله‌هایی است که به محض برداشته شدن حصار‌های تهران در دوران پهلوی اول وارد شهر تهران شد. البته باید گفت که قدمت محله باغ آذری به پیش از زمان پهلوی می‌رسید و بسیاری قبل‌تر از آن در زمان قاجار نیز زندگی در محله باغ آذری جریان داشت.

.

محله باغ آذری تهران کجاست؟

کی از محله‌های قدیمی در جنوب تهران است که در منطقه ۱۶ قرار دارد. محله باغ آذری از جنوب به پارک بعثت، از شمال به خیابان شوش، از شرق به خیابان صابونیان و از غرب به خیابان خزانه بخارایی محدود شده و با محله‌های جوادیه، محله خزانه، محله نازی آباد، محله کیانشهر شمالی، محله مولوی، محله خانی آباد، محله کوثر، محله نازی آباد شرقی، محله مظاهری و محله شوش مجاورت دارد. محله باغ آذری از نظر موقعیت، شمالی‌ترین محله منطقه ۱۶ است و این محله از طریق خیابان شوش مرز مشترکی با منطقه ۱۲ تهران دارد.

.

تاریخچه محله باغ آذری تهران

در شمال محله باغ آذری و در زمان قاجار حصار تهران قرار داشت. محله باغ آذری در آن زمان در خارج از محدوده تهران بود. در ابتدای خیابان خزانه امروزی و تقاطع این خیابان با خیابان شوش، دروازه‌ای مشهور به نام دروازه غار قرار داشت. دروازه غار ورودی روستای غار به تهران بود و به دلیل قرار داشتن این دروازه به سمت بلوک غار تهران، نام این دروازه را دروازه غار گذاشتند. دروازه غار یکی از مهمترین دروازه‌های جنوبی تهران بود و به همین دلیل منطقه باغ آذری نیز از مهمترین مناطق همجوار تهران بود.

باغ آذری در زمان قاجار باغی بزرگ و بخشی در خارج از حصار‌های تهران بود. در واقع می‌توان گفت که برج و باروی جنوبی تهران از خاک محله باغ آذری ساخته شد و اگر ما امروز باغ آذری را به عنوان گودی می‌شناسیم که تبدیل به محله‌ای در تهران شده است به دلیل خاکبرداری‌های زمان ساخت برج و باروی تهران بود که ساخت حصار تهران، باغ آذری را تبدیل به گود کرد. گود بزرگ باغ آذری امروز تبدیل به بوستان بعثت شده است که یکی از بهترین بوستان‌های مناطق جنوبی تهران است. در زمان رضا شاه و با توسعه تهران، حصار‌های تهران تخریب شد و باغ آذری نیز وارد حومه شهر تهران شد. رضا شاه پس از تخریب حصار‌های جنوبی تهران در در این محله اقدام به تأسیس پایانه‌ای برای دسترسی تهران به مناطق جنوبی تهران کرد. احداث پایانه جنوب تهران ساکنین و مسافران منطقه را افزایش داد و در کنار این پایانه احداث خط و‌ایستگاه راه آهن، کشتارگاه تهران و کارخانه روغن نباتی در چهار راه خزانه، روند توسعه محله باغ آذری را سرعت بخشید. باغ آذری حال تبدیل به منطقه‌ای شده بود که در چهار سوی آن محور‌های مواصلاتی بسیار مهم و کارخانه جات متعددی ساخته شده بود. حال نوبت به سکونت مهاجرین رسیده بود که این اتفاق نیز تنها در دو تا سه دهه روی داد و با قطعه‌بندی خیابان‌های باغ آذری، محله‌ای در تهران شکل گرفت که بعد‌ها آن را با نام محله باغ آذری می‌شناختند.

دلیل نامگذاری باغ آذری چندان مشخص نیست. احتمال می‌رود همانطور که درباره محله آذری تهران روی داده باشد، درباره محله باغ آذری نیز به همان شکل باشد و به دلیل ورود مهاجرین آذری زبان به این منطقه که در آن زمان باغی بزرگ بود، محله باغ آذری به این نام شهرت یافته باشد. هر چه هست، باغ آذری امروز محله‌ای مستقل و در موقعیتی بسیار مناسب در جنوب تهران است.

.

دسترسی محله باغ آذری

مهمترین ورودی‌های باغ آذری از بزرگراه بعثت، خیابان شوش، خیابان فدائیان اسلام و خیابان رجایی امکان‌پذیر است. تمامی این خیابان‌ها و بزرگراه‌ها در چهار سوی باغ آذری قرار داشته و بهترین دسترسی‌ها را برای این محله امکانپذیر ساخته‌اند.

حمل و نقل عمومی و مترو
وضعیت حمل و نقل عمومی در محله باغ آذری به دلیل مجاورت با بزرگراه بعثت و پایانه جنوب در بهترین وضعیت ممکن قرار دارد، چرا که باغ آذری از طریق این بزرگراه به سرویس اتوبوسرانی بی‌آر تی و حتی حمل و نقل بین شهری متصل شده است. همچنین‌ایستگاه‌های مترو پایانه جنوب و‌ایستگاه مترو شوش امکان دسترسی این بزرگراه را به مترو تهران فراهم کرده است.

.

امکانات محله باغ آذری

از بزرگترین امکانات باغ آذری برای زندگی می‌توان به مواردی چون بوستان بعثت، بوستان میثاق، بوستان هفتم اسفند، بوستان رسول عالی، پارک، بوستان مادر، مجتمع تجاری نور، پاساژ الغدیر، بوستان میلاد و پاساژ نام‌آوران تاج اشاره کرد. همچنین این محله دارای دسترسی بسیار خوبی به بازار‌های منطقه ۱۲ تهران داشته و از این نظر نیز می‌توان این محله را محله قابل قبولی دانست.

زندگی در باغ آذری

باغ آذری یکی از محله‌های جنوب شهر تهران با دسترسی‌های بسیار مناسب است. این محله با وجود بزرگراه بعثت و خیابان شوش و خیابان رجایی به بسیاری از مناطق همجوار و امکانات شهری مانند مراکز خرید تهران و بافت گردشگری منطقه ۱۲ و جا‌های دیدنی تهران در این منطقه دارد. وجود بوستان‌های بعثت و بوستان میثاق از امکانات تفریحی خوب این منطقه است. این موضوع در کنار حمل و نقل عمومی بسیار قوی در این منطقه، باغ آذری را به یکی از محله‌های خوب جنوب تهران از نظر دسترسی‌ها و امکانات فضای سبز مناسب تبدیل کرده است. البته باید در نظر داشت که این محله باغ آذری در محدوده طرح زوج و فرد یا طرح کاهش آلودگی قرار داشته و ساکنین محله نیز در زمان ساعات طرح ترافیک با محدودیت‌هایی مواجه هستند. این موارد را همراه با مشکلات باغ آذری دید. باغ آذری در مجاورت پایانه جنوب تهران قرار دارد. این مجاورت باعث شده است تا باغ آذری با مشکلات ترافیکی و آلودگی بسیار شدید در این خیابان و خیابان شوش مواجه باشد. پایانه جنوب، همچنین وجود پایانه جنوب و فضای ر‌ها شده در اطراف گود‌های منطقه خزانه و باغ آذری برخی مشکلات و آسیب‌های اجتماعی را به این محله و منطقه تحمیل کرده است. همچنین این مشکلات را باید در کنار کمبود سرانه‌های فرهنگی و اجتماعی منطقه دید که این کمبود، مشکلات مربوط به آسیب‌های اجتماعی را بیشتر کرده است.