خیابان ولیعصر تهران از مشهورترین خیابانهای تهران است. خیابان ولیعصر را طولانیترین خیابان خاورمیانه میشناسند. این خیابان از میدان راه آهن تهران تا میدان تجریش امتداد داشته و از جمله اولین خیابانهای تهران است که با سبک و سیاق خیابانهای جدید در تهران ساخته شده است. تاریخچه خیابان ولیعصر به عصر پهلوی بازمی گردد اما باید توجه داشت که این خیابان از میان محلههای قدیمی تهران عبور کرده و هر بخشی از آن خاطرات تلخ و شیرینی را برای تهران به یاد دارند. چنارهای خیابان ولیعصر از زیباترین ویژگیهای این خیابان زیبا به شمار میرود. از ویژگیهای خاص خیابان ولیعصر آن است که از جنوبیترین تا شمالیترین محلههای تهران را در بر میگیرد و به همین دلیل خاطرات خیابان ولیعصر برای هر کدام از شهروندان جنوبی و شمالی تهران از اذهان فراموش نمیگردد. بازارهای خیابان ولیعصر از مشهورترین بازارهای تهران هستند و باید گفت که خیابان ولیعصر با تمام این ویژگیها است که در زمره جاهای دیدنی تهران قرار گرفته است.
.
خیابان ولیعصر تهران کجاست؟
خیابان ولیعصر تهران یکی از خیابانهای مهم و مشهور تهران است که با طول ۱۸ کیلومتر به عنوان طولانیترین خیابان خاورمیانه شناخته میشود. خیابان ولیعصر تهران از میدان راه آهن تا میدان تجریش امتداد داشته و با بسیاری از محلههای تهران از جنوبیترین تا شمالیترین محلههای تهران با این خیابان مجاورت دارند. خیابان ولیعصر به دلیل طول بسیار زیاد دارای مراکز تجاری و فرهنگی متعددی است که در سراسر این خیابان پراکنده شدهاند. خیابان ولیعصر در طول خود با بخشی از مشهورترین محلههای تهران مانند گمرک، شیخ هادی، منیریه، ولیعصر، ونک، محله جردن، الهیه، ولنجک، زعفرانیه و تجریش مجاورت دارد و بخشی از مهمترین معابر و میدانهای تهران با این خیابان دارای تقاطع هستند. خیابان ولیعصر در گذشته بخش جنوبی شهر تهران را به منطقه شمیرانات متصل میکرد و امروزه نیز این کارکرد مهم را حفظ کرده است.
خیابان ولیعصر، خیابانی شمالی، جنوبی است که از میدان راه آهن تا میدان تجریش امتداد دارد. طول خیابان ولیعصر ۱۸ کیلومتر است و از این نظر میتوان گفت که طولانیترین خیابان تهران است.
.
تاریخچه خیابان ولیعصر تهران
ساخت خیابان ولیعصر تهران از در سال ۱۳۰۰ ه. ش با دستور رضا شاه آغاز شد. در آن زمان رضا شاه وزیر جنگ بود. تهران در آن زمان شهری بود که حصاری آن را از روستاها و شهرهای دیگر جدا میکرد. در زمان قاجار تنها مسیر دسترسی تهران جاده شمیران یا خیابان شریعتی بود که در شرق تهران قرار داشت و تهران را به شمیرانات متصل میکرد، اما در غرب تهران جادهای برای اتصال تهران به شمیران وجود نداشت. ساکنین غرب تهران برای رفتن به شمیران یا مجبور به رفتن به شرق تهران برای رسیدن به جاده شمیران بودند و یا مجبور به گذر از میان بیراهههای مسیر غرب تهران به شمیران بودند. به دلیل این موارد، لزوم احداث جادهای جدید در غرب تهران احساس میشد.
رضا شاه دستور داد تا جادهای دیگر در غرب تهران ساخته شود تا بتواند غرب تهران را نیز به شمیرانات متصل کند. عملیات ساخت جاده جدید تهران به شمیران آغاز شد. جاده جدید تهران به شمیرانات از میدان راه آهن تا میدان تجریش را در بر میگرفت و از مناطق مهمی مانند منیریه، ، خیابان انقلاب، خیابان جمهوری، بلوار کشاورز، میدان ونک و چهارراه پارک ولی عبور کرده و به تجریش میرسید. طول خیابان ولیعصر ۱۸ کیلومتر بود و در زمان خود نه تنها طولانیترین خیابان تهران، بلکه طولانیترین خیابان خاورمیانه بود. خیابان ولیعصر تا امروز نیز توانسته است، این رکورد را حفظ کرده و خود را به عنوان طولانیترین خیابان در خاورمیانه مطرح کند.
نام قدیم خیابان ولیعصر، خیابان پهلوی بود. رضا خان پس از به قدرت رسیدن، خیابان جدید تهران را به نام خیابان مخصوص پهلوی یا خیابان پهلوی نامگذاری کرد. خیابان پهلوی هفت سال بعد از احداث اولیه، سنگ فرش گردید و تبدیل به یکی از خیابانهای مهم و زیبای شهر تهران شد. در سال ۱۳۱۰ بود که آسفالت وارد تهران شد. در جریان ورود آسفالت به تهران بود که خیابان ولیعصر نیز آسفالت پوش شد و باید گفت که این خیابان جزء اولین خیابانهایی بود که روکش آسفالت گردید.
.
چنارهای خیابان ولیعصر
چنارهای خیابان ولیعصر از جمله جذابیتهای خیابان ولیعصر است. چنارهای خیابان ولیعصر را میتوان یکی از عناصر زیبایی و شهرت خیابان ولیعصر دانست که این خیابان را نه تنها برای سکونت و نه تنها برای تجارت، بلکه برای گشت وگذار و تهرانگردی، به یکی از جذابترین خیابانهای تهران مبدل کرده است. چنارهای خیابان ولیعصر در سال ۱۳۱۸ در طول این خیابان کاشته شد. در این سال بود که شهرداری تصمیم به کاشت درختانی در طول این خیابان گرفت. دو نهر آب در طول خیابان کشیده شد و درختان چناری در سراسر خیابان کاشته شد. در میان درختان چنار نیز برا زیبایی بیشتر گلهایی کاشته شد تا زیبایی دوچندانی به این فضا بدهد. تعداد چنارهای خیابان ولیعصر در آن زمان را در حدود ۱۸۰۰۰ درخت تخمین میزنند که در نوع خود و برای یکی خیابان رقم قابل توجهی بود.
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید معمار و کسی که برای اولین بار اقدام به کاشت چنارهای خیابان ولیعصر کرد، مهندس کریم ساعی بود. مهندس کریم ساعی معمار پارک ساعی بود که به احداث فضای سبز در تهران توجه ویژهای داشت. دلیل این توجه نیز آن بود که مهندس کریم ساعی به درستی پیشبینی میکرد که به زودی اراضی بسیار زیادی در تهران زیر بارگذاری در بخش مسکن خواهد رفت و یافتن زمین برای احداث فضای سبز بسیار دشوار خواهد شد و از همین رو اقدام به کاشت درختان ولیعصر و احداث پارک ساعی و بسیاری دیگر از پارکهای آن زمان کرد.
تعداد درختان ولیعصر در زمان کاشت ۱۸۰۰۰ درخت تخمینزده میشود. البته در برخی منابع، تعداد این درختان را تا ۶۰۰۰۰ درخت چنار نیز تخمین زدهاند که با توجه به طول خیابان و فاصله درختان چنار با یکدیگر، این ارقام دور از ذهن به نظر میرسد و رقم واقعی درختان چنار ولیعصر را میتوان بین ۱۲ تا ۱۵ هزار درخت چنار تخمین زد. برای آبیاری این درختان نیز دو منبع آبی در نظر گرفته شد. رودخانه تجریش و دو حلقه چاه در زعفرانیهزده شد تا منبع آب درختان چنار ولیعصر تأمین گردد.
امروزه اما درختان چنار ولیعصر حال و روز خوبی را ندارند. بسیاری از این درختان به دلایل مختلف یا از بین رفته و یا قطع شدهاند و تعداد درختان چنار ولیعصر را امروزه در حدود ۸۰۰۰ درخت برآورد کردهاند. این موضوع باعث شده است تا حاشیههای بسیار زیادی درباره این موضوع مطرح شود. عمدهترین دلایل خشک شدن درختان ولیعصر را میتوان به دلایل زیر تقسیمبندی کرد.
نکته جالب توجه درباره خیابان ولیعصر، این نکته بود که تا سال ۱۳۲۰ مردم عادی در بخشهای زیادی از این خیابان حق تردد نداشتند و این خیابان تنها برای درباریان و اشراف باز بود و میتوان گفت که خیابان پهلوی، خیابانی اختصاصی برای درباریان و اشراف بود. اتفاق مهمی که باعث شد تا خیابان پهلوی به روی مردم باز شود، اشغال ایران توسط متفقین در سال ۱۳۲۰ بود. در این سال و در زمان جنگ جهانی دوم، ایران توسط متفقین اشغال شد و این موضوع باعث شد تا موانع ورودی به خیابان پهلوی نیز برداشته شود و مردم عادی نیز بتوانند از این خیابان استفاده کنند.
در طول سالهای ۲۰ تا زمان انقلاب اسلامی، خیابان پهلوی، تغییرات بسیاری را به خود دید. در طول این سالها تهران روند شهرنشینی خود را سرعت بخشید و بخشهای بسیاری از این شهر مبدل به مناطق مسکونی شد. خیابان پهلوی به دلیل موقعیت خاص و ویژه خود از اولین خیابانهایی بود که توسعه یافت و بافت مسکونی و تجاری بسیار زیادی را در حوالی خود ایجاد کرد. به خصوص بافت تجاری خیابان ولیعصر پیشرفت زیادی کرد. احداث دو میدان بزرگ و پر تردد ولیعصر که در آن زمان به نام میدان ولیعهد شهرت داشت، میدان ونک و چهارراه پارک وی وجوه گردشگری و تجاری خیابان پهلوی را تقویت کرد و این خیابان را به یکی از مهمترین خیابانهای تهران تبدیل کرد.
پس از انقلاب اسلامی نام خیابان پهلوی به خیابان ولیعصر تغییر یافت و میدان ولیعهد نیز به نام میدان ولیعصر نامگذاری شد. خیابان ولیعصر پس از انقلاب اسلامی، اما با طی کردن همان مسیر، با تقویت بافت تجاری و گردشگری خود توانست مبدل به یکی از بازارهای بزرگ و بورس انواع مشاغل تبدیل شود. مراکز خرید خیابان ولیعصر در طول این سالها از پرترددترین مراکز خرید تهران بودند. با افزایش حمل و نقل شخصی در تهران در طول سالهای ۶۰، ترافیک بسیار شدیدی به این خیابان تحمیل شد تا جایی که این خیابان از جنوب به شمال یکطرفه شد تا از حجم ترافیک آن کاسته شود. این خیابان امروزه درگیر مسائل و مشکلات بیشماری است که رفع هر کدام از این مشکلات توجه ویژهای را از طرف مسئولین مدیریت شهری و به خصوص شهرداری تهران طلب میکند.
.
مشکلات خیابان ولیعصر
- ترافیک بسیار شدید در طول خیابان ولیعصر
- از بین رفتن درختان چنار خیابان ولیعصر
- خدشه به هویت خیابان ولیعصر با تخریب بافت قدیمی و تخریب درختان
- آلودگی بسیار شدید در طول خیابان
- تردد حجم بالای موتور سیکلت و ایجاد آلودگی صوتی در طول خیابان
- وجود ناامنی در بخشهای جنوبی خیابان ولیعصر به دلیل وجود و پرسه معتادین متهاجر
.
جاهای دیدنی خیابان ولیعصر
دیدنیهای خیابان ولیعصر تهران موضوعی است که جمع زیادی از گردشگران را هر روزه به سمت این خیابان میکشاند. دیدنیهای خیابان ولیعصر در بسیاری از نقاط این خیابان پراکنده شدهاند. جمعی از آثار تاریخی تهران، پارکهای زیبای تهران، جاهای دیدنی تهران و بازارها و مراکز خرید تهران در این خیابان پراکنده شده و هر روزه مورد بازدید قرار میگیرند که ما میخواهیم چندی از این جاهای دیدنی را به شما معرفی کنیم.
کاخ مرمر
کاخ مرمر یکی از جاهای دیدنی تهران و یکی از آثار تاریخی تهران است که در خیابان ولیعصر قرار دارد. بسیاری معتقدند که یکی از مهمترین دلایل احداث خیابان ولیعصر توسط رضا شاه، اتصال کاخ مرمر به کاخ سعدآباد بوده است. کاخ مرمر در جنوب خیابان ولیعصر و در تقاطع خیابان امام خمینی یا خیابان سپه سابق قرار دارد. کاخ مرمر توسط رضا شاه برای سکونت و انجام امور دربار پهلوی ساخته شد و تا زمان تکمیل کاخ نیاوران نیز به عنوان دربار پهلوی مورد استفاده قرار میگرفت. بسیاری از رویدادهای بزرگ تاریخ معاصر مانند ترور محمد رضا پهلوی و برنامههای کودتای ۲۸ مرداد در کاخ مرمر روی داد. این بنا پس از کاخ نیاوران، شاخصترین بنای پهلوی است که امروزه تبدیل به موزهای زیبا شده و شما میتوانید از آن بازدید کنید.
آدرس کاخ مرمر روی نقشه
تهران، خیابان ولیعصر، تقاطع خیابان امام خمینی
کاخ سعد آباد
کاخ سعد آباد از جمله جاهای دیدنی خیابان ولیعصر است. کاخ سعد آباد یکی از سه مجموعه کاخ بزرگ و زیبای تهران در کنار کاخ نیاوران و کاخ گلستان و یکی از بهترین جاهای دیدنی تهران است که در شمال خیابان ولیعصر قرار دارد. کاخ سعد آباد مجموعه کاخی است که دارای ارزش تاریخی خاصی در تاریخ تهران و ایران است. ساخت کاخ سعدآباد به ادوار قاجار و بخشهای از آن به دوران پهلوی بازمی گردد. این کاخ مدتها توسط پادشاهان قاجار و پهلوی به عنوان سکونتگاهییلاقی مورد استفاده قرار گرفت و همانطور که گفته شد، یکی از مهمترین دلایل ساخت خیابان ولیعصر تهران، اتصال کاخ مرمر به کاخ سعدآباد بود. کاخ سعد آباد امروزه مبدل به مجموعهای از موزههای مختلف در کنار مجموعهای از کافی شاپها و رستورانها شده است که میتواند بهترین اوقات را برای تهرانگردی در خیابان ولیعصر برای شما فراهم کند. موزه هنرهای زیبا، موزه ملت، موزه استاد فرشچیان، موزه خودروهای سلطنتی و چندین موزه دیگر در کاخ موزه سعدآباد وجود دارد که دیدن آنها خالی از لطف نیست.
آدرس کاخ سعدآباد روی نقشه
تهران، خیابان ولیعصر، خیابان ملکی، کاخ سعدآباد
پارک دانشجو
مجموعه پارک دانشجو و تئاتر شهر یکی از جاهای دیدنی خیابان ولیعصر است. پارک دانشجو در زمان خود از جمله پارکهای بسیار زیبای تهران بود که با وجود مجموعه تئاتر شهر تأثیر بسیار عمیقی در تاریخ هنر تئاتر در ایران داشت. تئاتر شهر از زمان احداث تا کنون، همواره له عنوان بزرگترین و مهمترین مرجع برگزاری رویدادهای تئاتر ایران مطرح بود و بزرگترین آثار هنری ایران در زمینه تئاتر در این خیابان برگزار شد. پارک دانشجو به دلیل مجاورت با بسیاری از دانشگاهها و مراکز هنری تهران و تجمع دانشجویان در این پارک، به نام پارک دانشجو شهرت یافت.
آدرس پارک دانشجو روی نقشه
تهران، خیابان ولیعصر، تقاطع خیابان انقلاب، پارک دانشجو
پارک ساعی
پارک ساعی یکی از جاهای دیدنی خیابان ولیعصر تهران است. پارک ساعی نیز جزء اولین پارکهای تهران به سبک جدید بود که در محله ساعی احداث شد. معمار پارک ساعی، مهندس کریم ساعی بود. مهندس کریم ساعی به جز احداث پارک ساعی اقدام به کاشت درختان خیابان ولیعصر کرد و توانست با مدیریت بسیار قوی، فضای سبز خیابان ولیعصر و محیط مجاور آن را تغییر دهد. پارک ساعی از اولین پارکهایی بود که به شیوه پارک جنگلی در درون شهر تهران ایجاد شد. پارک ساعی از فضایی پلکانی و بسیار زیبا برخوردار است و یکی از بهترین لوکیشنهای عکاسی در خیابان ولیعصر تهران است. درست در مقابل پارک ساعی پلههای رنگی خیابان ولیعصر قرار دارد که در کنار پارک ساعی محیطی بسیار جذاب را برای لوکیشن عکاسی ایجاد کرده است.
پلههای رنگی خیابان ولیعصر
شاید تا کنون در هنگام عبور از خیابان ولیعصر پلههایی رنگی را مشاهده کرده باشید. این پلههای رنگی، کوچههایی هستند که خیابان ولیعصر را به خیابان اکبری متصل میکنند. به دلیل طرح زیبای این پلهها از گذشته برای ساخت فیلمها و عکاسی به عنوان لوکیشن عکاسی و یا لوکیشن فیلمبرداری مورد استفاده قرار میگرفت. در دهه هشتاد بود که شهرداری منطقه نیز به دلیل شکل منحصر به فرد این پلکانها اقدام به رنگآمیزی این پلهها و ایجاد جاذبهای گردشگری در این منطقه کرد. پلههای رنگی خیابان ولیعصر کمی پاییینتر از پارک ساعی قرار داشته و البته تا مقابل پارک ساعی تهران نیز امتداد دارد.
موزه سینما، باغ فردوس
موزه سینما و یا باغ فردوس یکی از جاذبهها و جاهای دیدنی خیابان ولیعصر تهران است. باغ فردوس باغی متعلق به دوران قاجار است که امروزه تبدیل به موزه سینما شده است. باغ فردوس عمارتی متعلق به حسینعلی خان معیر الممالک بود که در پایینتر از میدان تجریش در زمان قاجار ساخته شد و تا امروز نیز این عمارت پا برجااست. موزه باغ فردوس از بهترین لوکیشنهای عکاسی در خیابان ولیعصر است. ترکیب زیبای عمارت باغ فردوس به همراه آثار متعلق به تاریخ سینما در آن، این عمارت را به یکی از بهترین لوکیشنهای عکاسی و زیباترین بخشهای دیدنی خیابان ولیعصر تبدیل کرده است.
تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از چهار راه پارک وی، خیابان باغ فردوس
موزه زمان
موزه زمان یکی از بهترین جاهای دیدنی خیابان ولیعصر تهران است. موزه زمان یا خانه حسین خداداد، خانهای قدیمی متعلق به دوران پهلوی است که به دلیل زیبایی منحصر به فرد خود از بناهای شاخص دوران پهلوی محسوب میشود. در بسیاری از منابع اینترنتی، این خانه را از آثار دران قاجار عنوان کردهاند، در حالی که موزه زمان یا خانه حسین خداداد، از خانههای متعلق به زمان پهلوی است که بسیاری از هنرمندان دوران پهلوی مانند استاد عیسی بهادری در این خانه به ایفای اثر اعم از نقاشی و گچبری پرداختهاند. موزه زمان از بهترین لوکیشنهای عکاسی در خیابان ولیعصر تهران است.
آدرس موزه زمان روی نقشه
تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از چهار راه پارک وی، خیابان بهار، موزه زمان
میدان تجریش
میدان تجریش به دلیل وجود آثار و ابنیه تاریخی و مذهبی خود جزء بهترین جاهای دیدنی خیابان ولیعصر است. میدان تجریش دارای چندین عنصر گردشگری و مذهبی است. صحن متبرک امامزاده صالح تجریش، بازار تجریش، تکیه تجریش و بازار تره بار تجریش همگی از جمله عناصر تفریحی، گردشگری و مذهبی میدان تجریش است. خیابان ولیعصر به دلیل اتصال میدان راه آهن به میدان تجریش احداث شد و این میدان در انتهای خیابان ولیعصر قرار دارد. میدان تجریش و مسیر زیبای چهار راه پارک وی تا میدان تجریش از جمله بخشهای بسیار جذاب خیابان ولیعصر در پاییز هستند که با وجود درختان چنار زیبا در آنها و برگ ریزان پاییزی در خیابان ولیعصر، زیباترین صحنهها را در این فصل خلق میکنند.
میدان ولیعصر
میدان ولیعصر یکی از مهمترین میدانهای خیابان ولیعصر است. نام قدیم میدان ولیعصر میدان ولیعهد بود که پس از انقلاب اسلامی به همراه با خیابان ولیعصر به نام میدان ولیعصر نامگذاری شد. میدان ولیعصر تقاطعی است که خیابانهای ولیعصر، بلوار کشاورز و خیابان کریمخان را به یکدیگر متصل میکند. این میدان از زمان احداث به همراه بلوار کشاورز از تفرجگاهها و مناطق تفریحی تهران بود. بسیاری از مراکز تفریحی تهران و سینماهایی که در خیابان ولیعصر احداث شده بود در میدان ولیعصر قرار داشت. سینما قدس و سینما استقلال از اولین سینماهای تهران هستند که در میدان ولیعصر قرار دارند. میدان ولیعصر از زمان احداث خیابان ولیعصر تغییرات بسیار زیادی را در خود دیده است. یکی از مهمترین تغییرات میدان ولیعصر ایجاد پلازای میدان ولیعصر در دهه ۹۰ بود. پلازای میدان ولیعصر دارای کارکردی دوگانه است. از طرفی فضایی نفریحی است و از طرفی دیگر مسیری برای دسترسی به خطوط ۳ و ۶ مترو تهران است.
میدان ولیعصر به دلیل موقعیت ویژه خود دارای اغذیه فروشیها و رستورانهای متعددی در اطراف خود است. فروشگاههای خیابان ولیعصر نیز زمینه تفریح و بازارگردی را در این میدان فراهم میکند. از طرفی دیگر میدان ولیعصر یکی از مهمترین میدانهای تهران از نظر حمل و نقل عمومی است، چرا که میدان ولیعصر دارای پایانههای متعدد تاکسی رانی و اتوبوسرانی است که به بسیاری از مناطق تهران دسترسی دارد.
.
منبع:
کوچه گرد | https://kochegard.ir